Интересно почитать [104] |
История Несвижа [70] |
Легенды Несвижа [49] |
Несвиж в прессе [124] |
Нясвiжскiя навiны [35] |
Культура Несвижа [33] |
Город Реутов, Московская область. Россия
Город Росолини, Область Сицилия, Италия
Город Пулавы, Люблинское воеводство, Польша
Город Злотув, Великопольское воеводство, Польша
Город Одолянов, Великопольское воеводство, Польша
Город Горис, Область Сюник, Армения
Город Лайхинген, земля Баден-Вюртембер, Германия
Главная » Статьи » Несвиж в прессе |
Другi дзень знаходжання князёў Радзiвiлаў у Беларусi пачаўся з агледзiнаў найстарэйшага нашага касцёла ў вёсцы Ішкалдзь. Ксёндз Мацей сустрэў нас яшчэ на трасе, каб дэлегацыя не заблудзiлася. — Фенаменальна, што гэты касцёл стаiць ужо амаль 600 гадоў! — усклiкнула 91-гадовая княгiня Эльжбета Радзiвiл. — Гэта сапраўдны цуд, што ён не быў разбураны войнамi цi камунiстамi!.. Ксёндз робiць нам кароткую экскурсiю па касцёле, падчас якой апавядае, што касцёл сапраўды быў уратаваны цудам. У 1969 годзе прыехалi на самазвалах, каб разбурыць святыню. Але адна жанчына ўзяла на рукi малое дзiця i легла пад колы: душы! Начальнiк загадаў ехаць па жанчыне, але кiроўца выйшаў i сказаў: "Як хочаш, едзь сам!" Святыня была ўратаваная. Едзем далей, у суседнюю вёску Паланэчка. Гэта — адзiн з маёнткаў Радзiвiлаў. Сярод гасцей — князi Мацей i Мікалай Радзiвiлы. Калi б не 1939 год, валадарамi Паланэчкi цяпер былi б яны... — Каханая мая! Як жа хораша, што ты прыехала! — звяртаецца да панi Эльжбеты мясцовая жыхарка. — Ты ж такая старэнькая! Жадаю табе жыць да 100 гадоў i яшчэ больш! Мае бацькi дужа добра згадвалi Радзiвiлаў. Казалi, што калi княгiня бачыла ў касцёле якое дзiця ў падранай адзежы, то клiкала да палаца i давала новыя рэчы. Увогуле, пабачыць Радзiвiлаў сабралася палова Паланэчкi. I нiхто не згадваў князёў дрэнным словам. Вось i вер пасля гэтага савецкiм байкам пра "князёў-крывапiйцаў"... — Вельмi цiкава пабачыць тут цэлы палац, а не руiну! — кажа княгiня. — Я думала, што тут будзе стаяць адна сценка... А чаму не рэстаўруеце? Грошай няма? — Грошай няма! — рапартуюць прадстаўнiкi мясцовай улады. Да князёў падбягае маленькi сабачка i радасна пачынае матляць хвасточкам. — Аўчарка паланэчкаўская! — усмiхаецца князь Мацей Радзiвiл. Далейшы пункт падарожжа — Мiр. Панi Эльжбета была тут перад вайной пяць цi шэсць разоў — прыязджала з бацькам князем Альбрэхтам Радзiвiлам да ягонага сябра князя Мiхала Святаполк-Мiрскага. — Гэтая вежа стаяла ў руiнах, гэтая вежа таксама, гэтай часткi ўвогуле не было, а жыў князь вось у гэтай вежы... — здаецца, што тыя прыезды княгiня Радзiвiл памятае як учора. — О, дык гэта ж наш герб!.. — Радзiвiлам паказваюць кафлю з iхнім арлом i гербам "Трубы" з раскопак каля замка. — А вось тут замест падлогi была трава, — заўважае панi Эльжбета на першым паверсе палаца. — Што вы, паводле нашых звестак, тут была драўляная падлога! — пярэчыць супрацоўнiца музея. Княгiня спыняецца, выразна глядзiць на музейшчыцу i спакойна пытае: — Панi, колькi вам гадоў? — Трыццаць адзiн! — А мне дзевяноста адзiн. I вы ведаеце гэта з папер, а я ўсё ясна памятаю, бо бачыла на свае вочы. Дык слухайце i запiсвайце. Князёўна зазначае, што ў замку мала што засталася старога. Нейкiм дзiўным чынам яна не згадвае анi магiлёўскi лiфт, анi шклопакеты з мантажнай пенай, анi пластыкавыя дзверы, анi ванну з гiдрамасажам... Князёў запрашаюць на каву-гарбату i паказваюць сямейны альбом Святаполк-Мiрскiх. — Гэта Мiхал, гэта Аляксандр, гэта Базыль... — панi Эльжбета без спiсаў i дакументаў ведае ўсiх! I зноўку здзiўляецца, што музейшчыцы нiчога не запiсваюць за ёй... Быў i яшчэ адзiн прыкры момант у Мiрскiм замку, пра якi немагчыма маўчаць. Калi князёўна запыталася, дзе тут прыбiральня, высветлiлася, што прыбiральня — гэта, фактычна, дзiрка ў падлозе. Можаце ўявiць, як гэта для 91-гадовай жанчыны... I гэтак мы збiраемся сустракаць замежных турыстаў?! Але такая драбяза хiба што не папсавала агульнага ўражання. Тым часам, княгiня кажа, што стамiлася — i яе "Мерседэс" кiруецца ў Мiнск. Астатнiя госцi выказваюць жаданне пабываць у Навагрудку. Бо кожны з iх ведае, што гэта — першая сталiца Вялiкага Княства Лiтоўскага. — Нават па гэтай руiне можна меркаваць, якi гэта быў велiчны i цудоўны замак! — зазначае князь Дамiнiк Радзiвiл. Касцёл вельмi ўражвае гасцей. I тым, што тут быў хрышчоны Адам Мiцкевiч. I тым, што ў 1422 годзе тут браў шлюб Ягайла (захавалася непасрэдна тая каплiца, зараз уключаная ў больш познi будынак храма). Паўтары гадзiны — i мы ў Мiнску. Гасцям — гэта было заўважна — было прыемна, што паўсюль, у кожным месцы нашай вандроўкi, iх вiталi дзясяткi людзей — як кiраўнiкi, так i звычайныя людзi. Хтосьцi трапна заўважыў: што i сто гадоў таму было гэтак жа. Калi нехта з Радзiвiлаў наведваў свой маёнтак, натоўпы народу збiралiся паглядзець на князя. Час мiнае, Радзiвiлы застаюцца. Глеб ЛАБАДЗЕНКА. Фота аўтара. Источник: http://www.zvyazda.minsk.by/ | |
Категория: Несвиж в прессе | Добавил: nesvizh1223 (30.06.2009) | |
Просмотров: 662 | Рейтинг: 5.0/1 | |
Всего комментариев: 0 | |